اگر به بیماری‌های مختل کننده سیستم ایمنی و یا دیابت مبتلا هستید، باید بسیار بیشتر از سایر افراد به پیشگیری و درمان قارچ پا اهمیت دهید.
قارچ پا چیست ؟
قارچ پا یک عفونت ویروسی از نوع قارچی است که باعث خارش و قرمزی نواحی پوستی یا ناخن های پا می شود. پوسته پوسته شدن، قرمزی، خارش، سوزش، تاول، زخم، درد، خونریزی و… نیز از دیگر علائم قارچ پا هستند.
عفونت قارچ پا یک بیماری پوستی شایع و مسری است. این بیماری که بیشتر در مردان جوان و بزرگسالان شایع است، در زنان و کودکان زیر 12 سال نیز قابل مشاهده است.
عوامل محرک قارچ پوستی پا شامل:
- محیط های مرطوب و گرم
- خشک نکردن پاها پس از دوش گرفتن
- عرق کردن پا در تابستان و هوای گرم به دلیل عدم استفاده از کفش استاندارد
- پوشیدن کفش تنگ و کفش های جلوبسته به مدت طولانی
- راه رفتن با پای برهنه در محیط‌های عمومی مثل اتاق های رختکن و استخرها
- ابزارهایی مانند ست پدیکور آلوده مورد استفاده در آرایشگاه
- ایمنی پایین بدن
- افراد مبتلا به دیابت
- بیماری هایی که باعث کند شدن گردش خون می شود
انواع قارچ پا
قارچ ناخن پا (غیرطبیعی)
این نوع عارضه پوستی، که عفونت انگشت شست پا نیز نامیده می شود، شایع ترین نوع پای ورزشکاران است. معمولاً بین کوچکترین انگشتان پا اتفاق می افتد. این نوع پای ورزشکاران می تواند باعث خارش، سوزش، پوسته پوسته شدن و عفونت شود که به کف پا سرایت می‌کند.
موکن (هایپرکروتیک)
این نوع باعث سوزش ، خشکی ، خارش یا پوسته پوسته شدن پوست پا می شود. اگر قارچ درمان نشود ، پوست ضخیم و شکسته می شود. این عفونت می تواند به کل کف پا و کناره های پا گسترش یابد.
تاول زدن (وزیکولوبولوس)
این رایج ترین نوع پای ورزشکاران است. این حالت معمولاً زمانی رخ می‌دهد که پوست کف پا آب جمع می کند و ناگهان تاول‌ها می‌ترکند. در صورت عدم درمان ، آنها همچنین می توانند مابین انگشتان پا ، کف پا ، در قسمت پایین یا روی پا ظاهر شوند.
علائم قارچ پا
علائم قارچ کف پا می تواند در هر نقطه از پا ظاهر شود. اما اغلب می‌تواند بین انگشتان پا اتفاق بی افتد. علائم آن عبارتند از :
- عفونت قارچ کف پا به شکل ضایعات شبکه‌ایی (بثورات فلس مانند)
این عفونت بیشتر بین انگشت چهارم و پنجم پا مشاهده می‌شود.
علائم عفونت پوستی پا ترک خوردگی ها، پوسته پوسته شدن ها و تغییر رنگ و… - موکاسین (moccasin) یا خارش و سوزش در کف پا
- تاول زدن پوست کف یا روی پا، کنده شدن و ترک‌خوردگی پوست کف پا
- خشکی پوست
- حس مورمور یا گزگز بین انگشتان و کف پا
- تغییر رنگ ناخن های پا
- شکننده شدن ناخن پا
- جدا شدن ناخن ها از محل اتصال خود به انگشت پا
- بوی بد در ناحیه پوست آسیب دیده
قارچ روی پا و ناخن ها
عفونت قارچ کف پا اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، می تواند به ناخن‌ها نیز سرایت کند. علاوه بر این، از آنجا که یکپارچگی پوست مختل می‌شود، می‌تواند به عفونت‌های ثانویه شدیدتر مانند سلولیت (عفونت پوست) و لنفانژیت (عفونت عروق لنفاوی) به دلیل ورود باکتری از خارج منجر شود.
این بیماری پوستی مسری است و ممکن است با حوله و لباس آلوده و … به سایر اشخاص سرایت کند. پس اگر دچار این بیماری پوستی هستید مراقب باشید که آن را به دیگران منتقل نکنید.
تشخیص و درمان قارچ پا
تشخیص عفونت قارچی با معاینه فیزیکی انجام می شود. در برخی موارد، پوست خراشیده شده و زیر میکروسکوپ بررسی شده و تشخیص قطعی داده می شود.
درمان قارچ پا اولیه تشخیص داده شده را می توان با استفاده از کرم های روی پوست پا انجام داد. از آنجا که عفونت قارچی یک بیماری سرسخت است، احتمال عود آن بسیار زیاد است.
در عفونت های قارچی پیشرفته پوست پا، ممکن است نتیجه قطعی در درمان با کرم حاصل نشود.
در این موارد ممکن است داروهای خوراکی ضدقارچ تجویز شود.
درمان قارچ ناخن پا
در صورت درگیری ناخن ، درمان به مدت حداقل 3 ماه دشوار و قارچ کشی می‌شود.
تا یک سال هر روز از لاک ناخن ضد قارچ با عنوان سیکلوپیروکس (Penlac) استفاده کنید. روزی یک بار لاک را روی ناخن‌های آلوده و پوست اطراف آن بمالید. پس از هفت روز، لاک را با الکل پاک و لاک جدید روی ناخن بزنید.
برای بیمار بسیار مهم است که از داروها به طور منظم در درمان های طولانی مدت استفاده کند.
اگر درمان زود متوقف شود، عود و مقاومت قارچ ممکن است ایجاد شود.
در صورت افزودن عفونت باکتریایی ثانویه در موارد مزمن تشخیص داده شده، فرد می تواند در بیمارستان بستری شود و درمان با داروهای آنتی بیوتیکی وریدی انجام شود.
اقدامات لازم برای پیشگیری از قارچ پا
عفونت قارچ پوستی پا به راحتی و سریع به سایرین منتقل می‌شود. اکیداً از حوله یا دمپایی مشترک خصوصاً با افراد مبتلا به قارچ پا استفاده نکنید.
- مراقبت روزانه از کف پاها (شامل شستشوی مرتب پوست کف پا و لای انگشتان پا)
- در اماکن عمومی مثل سالن و باشگاههای ورزشی، استخرها، هتل، سفره‌خانه و رستوران سنتی و سایر فضاهای مشترک عمومی روی کف زمین مرطوب راه نروید. سعی کنید در مهمانی و منزل خود نیز با پای مرطوب کف زمین حتی فرش و موکت و پارکت را لمس نکنید.
- عدم استفاده از جوراب، دمپایی و حوله مشترک
- حتماً پس از دوش گرفتن، حمام کردن و خروج از استخر شنا، پاهایتان را کاملاً خشک کنید.
- استفاده نکردن از کفش های تنگ به مدت طولانی به ویژه در فصل تابستان
- از جوراب نخی محکم و بافت نرم استفاده کنید.
- پوشیدن جوراب تمیز و تعویض روزانه با جوراب تمیز
- ست پدیکور شخصی داشته باشید و هر بار قبل از استفاده آنها را استریل کنید.
- اسپری پودر ضد قارچ روی پا روزانه بر روی کفش و سطح پوست اسپری کنید.
مشاهده انواع دمپایی طبی زنانه با تاییدیه رسمی از مراکز تحقیقات توانبخشی و طب فیزیکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
چه کسانی بیشتر به قارچ پا مبتلا می شوند؟
در کل می توانیم بگوییم که افرادی که در آب و هوای گرم فعالیت می کنند و در طول روز به مدت طولانی پاهایشان در کفش قرار دارد بیشتر از دیگر افراد در معرض قارچ پا قرار می گیرند. بیشتر این افراد ورزشکاران و سربازان هستند.
از طرف دیگر افراد مسن نیز بیشتر در معرض قارچ پا قرار دارند چرا که با افزایش سن احتمال ابتلا به این بیماری ها بالا می رود. افراد دارای نقص ایمنی همچون افراد تحت درمان با شیمی درمانی و پرتودرمانی یا مبتلایان به بیماری‌هایی که سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهد از جمله: hiv، سرطان، دیابت و… احتمال ابتلا به بیماری قارچ پوستی پا را افزایش می‌دهد.
روش تشخیص قارچ پا
تشخیص این بیمای توسط پزشک از روی علائم آن است یا اگر از بروز عفونت قارچی اطمینان نداشته باشد ممکن است انجام آزمایش غربالگری از پوست تجویز کند.
برای این کار پزشک قسمت کوچکی از پوست آلوده را خراش داده و آن را در محلول پتاسیم هیدروکسید قرار می‌دهد. این محلول سلول‌های طبیعی را از بین می‌برد و به سلول‌های قارچی آسیبی وارد نمی‌کند که در نتیجه زیر میکروسکوپ این سلول‌ها به راحتی قابل مشاهده هستند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
روش‌های درمان خانگی بر روی قارچ پای خفیف و ساده به خوبی پاسخ می‌دهد. اما دقت داشته باشید که اگر این روش ها جوابگو نبود و شاهد ادامه رشد قارچ بودید، بهتر است در اولین فرصت به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
به یاد داشته باشید که با بروز نشانه‌های جدی قارچ کف پا مانند تب و لرز، سیاه شدن پوست پا، ترشحات چرکی در محل خارش، ظاهر شدن خطوط قرمز روی پوست و گرم شدن پاها حتما قارچ پا را جدی بگیرید و آن را با کمک دکتر پوست درمان کنید. دقت کنید که قارچ پا از نظر شدت در درجه‌های مختلفی بروز می‌کند و زمان و انرژی متفاوتی نیز برای درمان آن مورد نیاز است.
بهترین اقدام پیشگیری و رعایت نکات بهداشتی و سبک زندگی سالم است.
آنچه باید به یاد داشته باشید :
- تمامی علائم خود را ذکر کنید، حتی مواردی که ممکن است با این بیماری ارتباط نداشته باشد.
- اطلاعات کلیدی فردی، از جمله فشارهای اساسی موثر بر سلامت یا تغییرات اخیر سبک زندگی را ذکر کنید.
- تمام داروهای شخصی روتین حتی ویتامین و مکمل هایی که مصرف می کنید را کامل ذکر کنید.
سوالاتی که باید از پزشک متخصص پوست در خصوص قارچ پوستی پا بپرسید :
- چه عواملی باعث ایجاد این وضعیت شده است؟
- به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
- بهترین روش درمان قارچ پا چیست؟
- اصلی ترین گزینه‌های درمانی که پیشنهاد می‌کنید چیست؟
- در صورتی که مبتلا به بیماری دیگری به غیر از عفونت قارچ پوستی پا باشم، چگونه می‌توانم به بهترین شکل ممکن این عارضه را مدیریت کنم؟
در این مقاله از وبلاگ پانتو ایران، فروشگاه اینترنتی کفش طبی و محصولات چرم تبریز به طور تخصصی عفونت پوستی شایع قارچ پوستی پا ، روش‌های پیشگیری، علائم، نحوه تشخیص و درمان قارچ کف پا بررسی شد.
